27 Mayıs 2011 Cuma

Özel Eğitimde Neyi Öğretiyoruz?

  Yetersizliği olan çocukların kendiliğinden edindikleri becerilerin büyük bir kısmını yetersizlikten etkilenmiş özel gereksinimli çocuklara, yoğun ve sistematik biçimde öğretmek gerekmektedir. Örneğin giyinme, soyunma, yemek yeme becerilerini çocukla, yetişkinleri gözleyerek, taklit ederek öğrenirler. Ama çocuk yetersizlikten etkilenmiş ise örneğin görme engelli, ya da zihinsel engelli, bu becerilerin öğretilmesi gerekir. Çünkü görme engelli çocuk, görmesindeki sınırlılık ya da yokluk nedeni ile gözleme ve taklit etme becerilerini sadece işitsel ve dokunsal uyaranlarla yapabilmekte, görsel uyaranları yetersizliğinden dolayı algılayıp tepki koyamamakta veya taklit edememektedir. Bunun için, giyinme, soyunma, yamak yeme becerilerinin sistematik ve aşamalı öğretilmesi gerekmektedir.   Aynı biçimde zihinsel yetersizliği olan çocuk duyu organlarında sınırlılık olmamasına karşın, bu organlarla almış olduğu uyaranları birleştirmede, saklamada ve geri çağırmada yani bilişsel süreçlerdeki yetersizliklerinden dolayı bunları birleştirmede ve kullanmadaki zorluklarından dolayı, bu becerilerin öğretilmesi gerekmektedir.Özel eğitim, genel eğitimden kullandığı yöntemler, materyaller, programın uyarlanması ve özelleşmiş ve bireyselleşmiş tekniklerle de ayrılır.
  Bu bireylere Bireyselleştirilmiş Eğitim Planı (BEP) ve Bireyselleştirilmiş Öğretim Planı (BÖP) hazırlanır.
  Ülkemizde de hafif derecede yetersizliği olan çocukların akranlarıyla birlikte öğretim gördüklerini söyleyebiliriz. Bu çocukların büyük kısmı, durumları eğitsel olarak ortaya konulmadığı için, öğretmenlerin sınıf yönetiminde en çok sorunlarla karlaştığı baş belası çocuklar grubu olarak ele alınmaktadırlar. 573 sayılı Kanun Hükmünde Kararname, hafif ve orta derecede yetersizliği olan çocukların akranlarıyla kaynaştırma ortamında eğitim görmelerine olanak tanıdığı için son yıllarda, Ülkemizde de birlikte eğitim ortamlarında öğretim gören çocuk sayısı artmıştır. MEB 2003 kaynaklarına göre kaynaştırmadaki öğrenci sayısı 30.000 civarındadır. Kaynaştırılan yetersizlikten etkilenmiş çocukların oranı & 6’dır. Ancak, bu ortamlarda uygulanan eğitim, öğretmenlerin yeterlikleri, fiziki ortamlar, çocuklara uygulanan eğitsel tanılama sürecinde gözlenen aksaklıklar, uygulamayı tartışılabilir konuma getirmiştir. Özel gereksinimli çocukların yetersizliklerine göre eğitim ortamlarının düzenlenişinde farklılıklar bulunmaktadır.

Genel eğitimden özel eğitim ayrıldığı bir diğer nokta ise içeriğin düzenlenişidir. Genel eğitimde içerik ortalama çevresindeki çocuklar için merkezi programlarla belirlenirken, özel eğitimde programın içeriğini çocuğun gereksinimi belirler. (Heward, 00, Eripek,02).

18 Mayıs 2011 Çarşamba

Özel Gereksinimli Çocukların Sınıflandırılması

Özel Gereksinimli Çocuklar:
  • Öğrenme Güçlüğü
  • Otizm
  • Davranış Bozuklukları
Öğrenme Güçlüğü: Bir bireyin zekasının normal olmasına ya da normalin üstünde zekaya sahip olmasına rağmen dinleme, düşünme, anlama, kendini ifade etme, okuma yazma ya da matematik becerilerinde yaşıtlarına göre daha az başarı göstermesidir.
Eğitimlerinde dikkat edeceğimiz noktalar: Hazırlayacağımız programlar görsel, işitsel, dokunma, dikkat ve bellek, motor becerilerinin geliştirilmesini içermelidir. Bunların yanında dinleme, konuşma, okuma yazma becerilerinin geliştirilmesi, kavram ve düşünme süreçlerin gelişimini içermelidir.
Otizm:İletişim ve sosyal beceri alanlarındaki kısıtlılıkla seyreden ve çocuğun gelişimini önemli derecede olumsuz etkileyen bir bozukluktur.
Doğuştan gelen bir bozukluktur ama belirtiler bebeklik ve erken çocukluk  döneminde kendisini göstermeye başlamaktadır.Çocuğun konuşmaması, gecikmesi ya da konuşmada gelişme olmaması, cansız varlıklarla oynaması ve insanlarla iletişime geçmemesi, yaşıtlarıyla oynamaması, oyunların ilgisini çekmemesi ve birbirini tekrar eden basmakalıp davranışlar gibi özelliklerle otizm kendini belli etmektedir.
Davranış Bozuklukları: Altını ıslatma ve dışkı kaçırma,psikolojik kökenli kekemelik, parmak emme, tırnak yeme, yeme bozuklukları ve iştahsızlık, uyku bozuklukları, mastürbasyon(kendi kendini tatmin etme), içe kapanıklık, çalma, yalan söyleme, aşırı hareketlilik, saldırganlık, saç yolma, uyur gezerlik, inatçılık vs. davranış bozukluklarıdır.
Özel Gereksinimi bulunan Öğrencilerin Sınıf Ortamı:
Normal Sınıf:Normal okulda normal akranlarıyla ders görür.
Kaynak Oda:Çocuk yaşıtlarından ayrı sınıfta farklı bir öğretmenle çalışır.
Ayrı Sınıf (Özel Sınıf):Normal okul bünyesinde kendisi gibi engelli bireylerle ders alır.
Ayrı Okul:Okulun tamamı yetersizkiği bulunan bireylerden oluşur.
Yatılı Okul:Bakım evleri gibidir. Kimsesiz bakıma muhtaç çocuklar buralarda bakılır.
Ev/Hastane:Ülkemizde sadece lösemili çocuklara hastahanelerde eğitim verilir.Ama yeterli değildir.